De Via Cassia

Ongeveer sinds we Siena zijn gepasseerd, is de Via Cassia onze metgezel, hoewel geen lid van de VF-familie. De Via Cassia, ook wel de SS2 genoemd, is weliswaar geen autostrada, maar toch een hoofdverbindingsweg vanuit Florence via Siena naar Rome. Als pelgrim loop je er langs via alternatieve paden, kruis je deze weg regelmatig, en als je kortere afstanden wil lopen, kun je deze drukke weg zelf volgen. Toen we jl. maandag naar San Quirico d’Orcia liepen, hebben we kilometers lang een niet meer gebruikte weg gevolgd die een oudere versie was van de vijf jaar geleden geopende nieuwe Via Cassia. Hetzelfde deden we in de etappe van jl. woensdag naar Radicofani. Nu we ervoor gekozen hebben zo min mogelijk langs drukke verkeerswegen te lopen, zien we de Via Cassia ook vaak van afstand. Maar soms voeren de routeborden in het veld ons toch langs deze SS2, maar omdat dit dan de ‘officiele’ route is, worden we dan geleid over een pad langs de weg, soms gescheiden door een vangrailconstructie.

De Via Cassia boeit ons, omdat deze, althans tot nu toe (we zijn vanmiddag, zondag 26 augustus, aangekomen in de grotere stad Viterbo) ongeveer dezelfde route volgt als wij richting Rome. Juist hier ontdekken we, dat er in het landschap mooie alternatieve wegen zijn voor de Via Cassia. Je kunt zo vaak vreemd gaan als je wilt, maar je komt toch steeds weer bij haar terug, en ontdekt dan weer nieuwe aspecten van haar schoonheid in het landschap. Ga je stijgen naar de solitaire rots met het stadje Radicofani, Cassia gaat met je mee, loop je de volgende dag door naar Acquapendente, dan probeert zij je te verleiden haar te gebruiken door 8 kilometer van een etappe af te snijden die anders 31 km lang zou zijn. Wij hebben overigens de verleiding weerstaan en de, veel mooiere, 31 km gelopen. Vrijdag kwamen we na een hooggelegen prachtige parallelle route Cassia weer tegen in het stadje Bolsena, waar de SS2 langs de muren van dit middeleeuwse stadje schuurt. Ook op weg naar het opnieuw hooggelegen Montefiascone liepen we over pittoreske paden, met soms wel klimmen en dalen, parallel aan Cassia. Je zag haar niet, maar ze liet zich terdege horen! We liepen een paar honderd meter met haar op, staken haar over, en dachten voorlopig afscheid te nemen. De Cassia zou toch wel laag langs het meer om de berg van Montefiascone heengaan, dachten we. Maar nee hoor! Toen we na een forse klim in het stadje aankwamen en de laatste meters naar ons hotel liepen, was daar opeens weer de herrie en de drukte van... de Via Cassia!

Je vraagt je af, wat bezielt toch die Italianen, en met name die gemeentebestuurders. Waarom laten ze toch allemaal, hoog- of laaggelegen, zo’n drukke rotweg door hun centrum lopen? Waarom geen rondwegen of omleidingsroutes? Is dit wanbeleid of hondetrouw aan Cassia? Of misschien juist slim bekeken, omdat de Cassia mensen verleidt om in jouw prachtige stadje een stop te maken ten faveure van de lokale middenstand? Het lijkt wel op de discussie van decennia lang in het West-Brabantse Oudenbosch, waar ik een tijdje ambtelijk verantwoordelijk mocht zijn voor ruimtelijke ontwikkeling en beheer. Maar ja, in Oudenbosch staat dan ook een replica van de Sint Pieter uit Rome. Vreemd was het wel om gisteren te zien, dat er, toevallig net toen wij er waren, een soort braderie was, maar dat midden over het braderieterrein het verkeer op de Via Cassia zich een weg baande tussen de niet uitkijkende voetgangers.

Vandaag vonden we misschien wel een deel van de verklaring voor de Italiaanse trouw aan het handhaven van deze route, de drukke Via Cassia. We hadden Montefiascone, met haar heerlijke wijn Est!Est!!Est!!! en de mooie koepelbasiliek verlaten, waren een stuk afgedaald, en liepen opeens op een pad met grote kasseien van wel een halve meter doorsnee. Het bleek dat we liepen op de Via Cassia Antiqua, de originele 1.500 a 2.000 jaar geleden door de Romeinen aangelegde heerbaan voor het vervoer van handelswaar en het transport van troepen. De Via Cassia is dus niet zo maar een verkeersweg uit de twintigste eeuw, aangelegd door Mussolini of zo, maar is een archeologisch monument dat ons herinnert aan de Romeinen! Als je over de oude Via Cassia loopt, de echte dus, dan wordt langs de kant op informatieborden uitgelegd, dat deze weg vroeger volgens de Romeinse meetmethode 4 meter 90 centimeter breed moet zijn geweest, en je ziet ook met hoeveel menskracht deze zware klus is geklaard, zodanig dat deze weg een kleine tweeduizend jaar later nog kan worden gebruikt. We zagen een stuk van de Via Cassia Antiqua dat door een dorp langs huizen loopt, en waar ook auto’s overheen rijden. Mooi om dat zo mee te mogen maken! Johanna: “Het liep best wel lekker over die oude weg!”

Hoe ook beleidsmatig de toekomst is van de Via Cassia in al onze pleisterplaatsen, feit is, dat wij het er tot Rome mee zullen moeten doen. Behalve op de wijn bleek gisteren dat Montefiascone ook trots is op het in de stad gelegen 100 kilometer  punt, dat aangeeft dat Rome nog honderd kilometer ver is. In werkelijkheid zal  het meer zijn, omdat onze route zich rondom de Via Cassia zal slingeren. Over Cassia zelf zullen wij, met alle liefde en waardering voor haar, niet gaan lopen. Zelfs Teunissen waarschuwt ervoor vanaf een bepaald punt vanwege de drukte niet meer over deze weg te gaan lopen, en die is toch niet vies van een paar kilometer meer of minder lopen over een drukke verkeersweg. 

Vandaag hadden we na de Via Cassia Antiqua een mooi pad richting Viterbo. We kwamen zelfs een kudde schapen tegen, inclusief twee zwarte schapen. Het was een mooie route. In een stortbui liepen we de stad binnen via... de Via Cassia.

Voor het passeren van de stadspoort richting ons hotel zagen we op een soort mijlpaal langs de Via Cassia het getal 83 staan. Los van omwegen, betekent dit dus nog 83 kilometer op de Via Francigena.

Het is nog vijf dagen lopen naar Rome.